[2025-11-17] Czy wiesz, że TypeScript ma typ bezpieczniejszy niż Any?

_posts/pl/2025-11-17-czy-wiesz-ze-typescript-ma-typ-bezpieczniejszy-niz-any.md

@@ -0,0 +1,104 @@
+---
+layout:    post
+title:     Czy wiesz, że TypeScript ma typ bezpieczniejszy niż Any?
+description: ""
+date:      2025-11-17T08:00:00+01:00
+published: true
+didyouknow: false
+lang: pl
+author: wstolarski
+image: /assets/img/posts/2025-11-17-czy-wiesz-ze-typescript-ma-typ-bezpieczniejszy-niz-any/thumbnail.webp
+tags:
+- typescript
+---
+
+W TypeScript, poza `string` czy `number`, mamy też kilka specjalnych typów do obsługi sytuacji, gdy nie znamy typu danych. Przyjrzyjmy się im z bliska.
+
+## Any i unknown – podobieństwa i różnice
+
+Na pierwszy rzut oka typy `any` i `unknown` wyglądają podobnie. Oba pozwalają przypisać do siebie dowolną wartość. To, co możesz potem z tym zrobić, nieco się różni.
+
+### Typ any – "nie wiem i nie interesuje mnie to"
+Typ `any` wyłącza sprawdzanie typów dla danej zmiennej w TypeScript. Kompilator nie sprawdza, co przypisujesz i jak używasz tej zmiennej. Możesz zrobić z nią wszystko, a ewentualny błąd zobaczysz dopiero w trakcie działania aplikacji.
+
+```typescript
+let drawer: any = "Old watch";
+console.log(drawer.substring(6)); // Działa
+
+drawer = { keys: 3 };
+// Kompilator nie zgłasza błędu, ale runtime już tak:
+console.log(drawer.substring(6)); // TypeError: drawer.substring is not a function
+```
+
+### Typ unknown – "nie wiem, ale sprawdzę"
+Typ `unknown` jest bezpieczniejszą alternatywą dla `any`. Możesz przypisać dowolną wartość, ale TypeScript wymaga, by przed użyciem sprawdzić typ tej zmiennej. Dzięki temu nie popełnisz błędu w runtime.
+
+```typescript
+let box: unknown;
+box = "keyboard";
+console.log(box.toUpperCase()); 
+// TypeScript zgłasza błąd kompilacji: 'box' is of type 'unknown'.
+
+// Rozwiązaniem problemu jest sprawdzenie typu:
+if (typeof box === "string") {
+  console.log(box.toUpperCase());
+}
+```
+
+## Typ never – "to się nigdy nie wydarzy"
+Typ `never` oznacza, że funkcja nigdy nie zakończy swojego działania normalnie (np. zawsze rzuca wyjątek lub wpada w nieskończoną pętlę). 
+Nie należy mylić tego z `void` (funkcja się kończy, ale nic nie zwraca). `never` sygnalizuje, że kod jest nieosiągalny.
+
+### Przypadki użycia
+Spójrzmy na kilka przykładów użycia typu `never`:
+#### Funkcja, która zawsze rzuca błąd
+```typescript
+function error(message: string): never {
+  throw new Error(message);
+}
+
+function fail(): never {
+  return error("Something failed");
+}
+```
+Funkcja `error()` nigdy nie zwróci wartości. Zawsze zatrzyma program, rzucając błędem
+
+#### Funkcja z nieskończoną pętlą
+```typescript
+function infiniteLoop(): never {
+  while (true) {}
+}
+```
+Funkcja wpadnie w pętlę, z której nie ma wyjścia. Nigdy nie zakończy swojego działania.
+
+#### Sprawdzanie kompletności obsługi wariantów (Exhaustive Check)
+```typescript
+type Shape = 'circle' | 'square';
+
+function getArea(shape: Shape): number {
+  switch (shape) {
+    case 'circle':
+      return Math.PI * 2;
+    case 'square':
+      return 4;
+    default:
+      // Jeśli dodasz nowy kształt, taki jak 'triangle', 
+      // do typu, TypeScript wyświetli tutaj błąd,
+      // ponieważ nowy kształt nie może być przypisany do never
+      const exhaustiveCheck: never = shape;
+      return exhaustiveCheck;
+  }
+}
+```
+Typ `never` świetnie pilnuje, czy switch obsługuje wszystkie warianty typu.
+
+## Kiedy i co wybrać?
+- **unknown** – używaj, gdy nie znasz typu danych (np. odpowiedź z API). To bezpieczny wybór, który wymusza weryfikację typu przed użyciem.
+- **any** – najlepiej unikać `any` całkowicie. Wyłącza ono sprawdzanie typów, co jest głównym celem TypeScriptu. Włącz w konfiguracji tryb strict, a dla nieznanych typów stosuj bezpieczniejszy `unknown`.
+- **never** – używaj, by zaznaczyć, że dany kod jest nieosiągalny. Świetne do funkcji rzucających błędy i do pilnowania kompletności switcha.
+
+## Dokumentacja
+- [TypeScript: any](https://www.typescriptlang.org/docs/handbook/basic-types.html#any)
+- [TypeScript: unknown](https://www.typescriptlang.org/docs/handbook/basic-types.html#unknown)
+- [TypeScript: never](https://www.typescriptlang.org/docs/handbook/basic-types.html#never)
+- [Mimo: never](https://mimo.org/glossary/typescript/never)